gamification

Voor mijn klassen 1 en 3 gebruik ik Socrative om woordjes te overhoren. Persoonlijk ben ik geen voorstander Kahoot, een ander overhoor programma die vaak met Socrative wordt vergeleken. Ik zie in mijn lessen geen meerwaarde in het zo snel mogelijk antwoord geven op vragen. Ook heb ik een fill-in-the-blank nodig voor het invullen van woordjes en zover ik weet is dit niet mogelijk met Kahoot. In Project 1 geef ik mijn eerste klassen 100 XP voor een score van 70% of hoger. Ook mijn derde klassen krijgen een kleine bonus voor het eerste volgende S.O. Doel van het gebruik van Socrative is het leren van woordjes meer te spreiden en goed leergedrag te belonen.

logo_new

Hoe het werkt

Als ik een klas overhoor staat het logo van Socrative aan het begin van de les op het bord. Leerlingen weten dat ze overhoord gaan worden en dat ze de tafels een halve meter uit elkaar moeten zetten en geen boeken moeten pakken. Ze pakken óf een telefoon en openen de app, óf ze pakken een pen. Leerlingen die geen telefoon kunnen of willen gebruiken krijgen een S.O.-blaadje van mij. Dit gebeurt zonder dat ik een woord heb gezegd en creëert geen onnodige onrust.

Wanneer ik de overhoring start (de ‘start’-knop van Socrative), deel ik A5 S.O.-blaadjes uit voor de leerlingen die niet op hun telefoon werken. Mocht er iets misgaan met een leerling die op de telefoon werkt, dan steekt hij of zij een vinger op en vervolgt de overhoring op papier. Leerlingen kunnen vrij navigeren in Socrative en krijgen een bepaalde tijd om het af te ronden.

Na een bepaalde tijd rond ik de Socrative overhoring af en verstuur de resultaten naar mijn email. De S.O.-blaadjes neem ik in en kijk ik achteraf na. Om werkdruk te beperken stop ik met nakijken als een leerling halverwege al geen 70% heeft gehaald. Leerlingen krijgen hun blaadje ook niet terug. De digitale resultaten controleer ik op synoniemen. Spelfouten worden zowel via Socrative als via papier als heel gerekend.

De volgende les noem ik alleen de leerlingen die XP hebben verdiend.

The Good

Met de Socrative overhoringen kan ik leerlingen belonen die regelmatig leren, terwijl ik niet leerlingen meteen straf als ze het niet hebben gedaan (al zou je kunnen zeggen dat ze 100 XP verliezen op hun XP-cijfer). In mijn oude systeem gebruikte ik een randomizer om willekeurig één of twee leerlingen mondeling te overhoren. Op deze manier krijg ik een veel beter overzicht wie er leerwerk bijhoudt en wie niet. Je kunt als leerling niet meer ‘duiken’.

Eens in de zoveel tijd stuur ik een overzicht van de XP-resultaten naar de mentoren zodat zij goed kunnen zien hoe het leerwerk gaat. Ik heb deze week een aantal leerlingen aan mijn bureau gevraagd die al vijf keer de woorden niet op orde hadden. Ik heb ze een stencil gegeven hoe je woordjes kunt leren in 7 stappen.

Het Socrative systeem geeft mij overzicht en inzicht in hoe (goed) mijn leerlingen leren. Ik hoef niet te straffen, maar beloon wel goed gedrag. Leerlingen krijgen ook gelijk resultaat voor geleverd werk. Althans, de leerlingen die Socrative gebruiken. De leerligne die op papier werken moeten één les wachten.

Logo House Scorpio; op het bord tijdens Socrative overhoring.

The Bad (and the Ugly)

Er zijn niet echt hele slechte dingen, maar wel een aantal loopholes in het systeem. Je moet als docent niet te snel conclusies trekken over de resultaten. Zo was er vandaag een mentor, die overigens met veel interesse mijn gamification project volgt, die denkt dat een slecht presterende leerling in zijn klas niet leert omdat de opbrengst (100 XP voor een S.O.-cijfer waar je een paar duizend punten moet scoren voor een voldoende) te laag is.

Technisch zijn er ook een aantal haken en ogen. Leerlingen kunnen onder de naam van een klasgenoot inloggen in Socrative en zo elkaar helpen. Ook heb je op mobiele telefoons woordsuggesties of kunnen leerlingen een website bezoeken om woordjes op te zoeken. Je kunt dit nooit helemaal voorkomen (net als dat je niet kan voorkomen dat leerlingen weleens huiswerk van elkaar overschrijven). Je verkleint problemen door actief in het lokaal te blijven lopen. De XP opbrengst vind ik te laag om echt zorgen over te maken over fraude. Mocht ik een leerling betrappen dan moet hij of zij de rest van het jaar op papier werken.

De tips

Gebruik hetzelfde lokaal nummer in Socrative om je resultaten in te bewaren.
Leer jezelf aan om de resultaten van Socrative meteen na de overhoring naar je email te sturen. Anders heb je kans dat je sessie open blijft staan en een volgende overhoring niet goed verloopt.
Leer de klas standaard rituelen aan, bijvoorbeeld logo op bord, tafels uit elkaar, inloggen in systeem, telefoon ondersteboven op tafel als je klaar bent (of pen neer), na overhoring meteen telefoon weg.
Zorg altijd voor een papieren back-up. Wij hebben op school WiFi, maar leerlingen werken op hun eigen telefoon. Je kunt ze niet forceren een telefoon te kopen (ik heb in klas 5 zelfs een leerling die bewust geen telefoon wil).
Maak geen ‘big deal’ van Socrative. Het is een korte start van de les en mag niet langer dan 7 minuten duren.
Houd het actieve resultaten overzicht van Socrative in de gaten. Wanneer een leerling een goede score heeft, steek een duim omhoog; geef positieve feedback. Wanneer een leerling tijdens de overhoring traag is, spoor hem of haar aan door te werken.

Gamification leent zich goed voor groepsdruk. Je kunt echter niet van tevoren garanderen dat er alleen positieve groepsdruk plaats zal vinden in je spel. Als er kans is op positieve groepsdruk, zal er ook kans zijn op negatieve groepsdruk.

Boeken vergeten

Toen ik merkte dat steeds meer eersteklassers hun werkboek of tekstboek vergaten, ben ik begonnen met het uitzetten van de eerste competitie tussen de klassen (Huizen). Ik wilde het niet direct of indirect koppelen aan een cijfer en dan blijft eigenlijk alleen nog een badge (sticker) over. De klas die het vaakst de meeste boeken bij zich heeft, krijgt een badge. Alleen dat Huis krijgt de badge. Aan het begin van de les moeten leerlingen hun werkboek en tekstboek omhooghouden (open als het gekaft is). Ik kijk of iedereen zijn of haar boek bij zich heeft en schrijf het percentage op. Aan het einde van de module vergelijk ik de totaalscores.

Ik pas dit systeem nu anderhalve week toe en tot nu toe heeft iedereen zijn boeken altijd bij zich. Ik heb zelfs de extra regel bedacht dat als er aan het einde van de module een gelijke stand is, alle klassen die de eerste plek delen, hun badge krijgen.

Je kunt zeggen dat het idee tot nu toe positief uitpakt. Er schuilt echter wel een gevaar in dit systeem. Een leerling die zijn boeken is vergeten, kan daar op worden aangesproken door de rest van de klas. Pestgedrag ligt op de loer. Om dit te voorkomen heb ik dit ook aan het begin benoemd. Je mag niet boos worden op een klasgenoot als hij of zij boeken is vergeten. Het bij je hebben van alle spullen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Elke klas heeft een Whatsapp groep. Ik heb de suggestie gedaan dat leerlingen de avond vóór de Engelse les een berichtje in de groep kunnen zetten dat ze niet hun boeken moeten vergeten.

Het blijft afwachten wat de klassen zullen doen als iemand zijn boeken is vergeten. Ik moet als docent dan goed aanvoelen hoe de groep hierop reageert.

Duolingo Ace Badge

Een ander voorbeeld waar ik groepsdruk gebruik is de Duolingo Ace Badge. Als leerlingen een aantal Duolingo opdrachten hebben gemaakt (overigens makkelijk bij te houden via schools.duolingo.com) krijgen ze hier een badge voor. De badges worden in hun snelhechter op een A4-tje geplakt. Deze badges kan je individueel verdienen. Ik heb echter een aantal vraagtekenhokjes van tevoren gemaakt om spontane ideeën een badge-plekje te geven. Vandaag kwam een leerling met zo’n spontaan idee.

Het viel mij op dat in één klas (House Aries) er nog maar één leerling één Duolingo opdracht moest maken en dan had iedereen alles af voor deze module. Laten we deze leerling Christiaan noemen. Ik zei toen dat het mooi zou zijn voor het Huis als Christiaan die opdracht zo snel mogelijk zou afronden zodat House Aries het eerste Huis zou zij die alle Duolingo af zou hebben. Een andere leerling, laten we haar Kristel noemen, kwam toen met de suggestie: “Meneer kunnen we daar een badge voor krijgen?” Ik reageerde heel veilig met “….misschien…”, om mijzelf wat meer bedenktijd te geven.

Ik heb uiteindelijk er voor gekozen de badge wel te maken (en uit te delen als Christiaan zijn opdracht af heeft). Aan de ene kant zou je kunnen zeggen dat een klas extra druk op een leerling kan uitoefenen om de opdrachten te maken, of dat zij de opdrachten voor Christiaan gaan maken. Maar aan de andere kant kunnen leerlingen wel meer gemotiveerd worden werk te verzetten omdat het niet alleen hen, maar de hele groep iets oplevert. Het is wederom zaak als docent goed de groepsdynamiek in de gaten te houden.

Voetbal

Dat doet mij eigenlijk denken aan voetbal. Als je naar een potje voetbal kijkt, kan een speler wel eens een eigen doelpunt maken, of de keeper kan een verschrikkelijke misser hebben en de bal in eigen doel gooien. Het is afhankelijk van het team hoe er met dit verlies wordt omgegaan. Vaak zie je in teamsporten dat dit sportief wordt opgevangen: een goed team accepteert persoonlijke fouten die de groep ten nadele komen.

In een klas hangt het er maar met vanaf hoe de sfeer is. Hierbij moet je als docent beseffen dat je niet alleen scheidsrechter bent, maar ook een coach die een team kan leren hiermee om te gaan. In Project 1 heb ik niet voor niets de klassen omgedoopt tot Huizen. Ik wil dat ze trots zijn op hun Huis; het ‘identity principle’ van James Paul Gee in What Video Games have to teach us about Learning and Literacy. Het omgaan met fouten van anderen dat ten nadele is van jou, is daar onderdeel van.

Denk overigens niet dat het ‘maar’ om een stickertje gaat. Net als dat je kunt zeggen dat het ‘maar’ een balletje is die over een witte lijn rolt, staat die sticker voor iets groters dan alleen een plakrandje. Tijd zal het leren wat er gaat gebeuren wanneer iemand per ongeluk zijn boeken vergeet, want het is niet een vraag of, maar wanneer. En ik zal als coach het team moeten begeleiden in het omgaan van deze tegenvaller.

Socrative: the good, the bad and the ugly

Groepsdruk: positief of negatief?